تۆمارکردنی دەنگ لە سەر دلۆپەی ئاو

چەندین تیۆری لەسەر بیرەوەری ئاو خراوەتەڕوو، لەوانە بیرەوەری ئاوی دەنگی. بەپێی ئەم تیۆرییە، مۆلیکولەکانی ئاو دەتوانن زانیاری یان وزەکانی ژینگەکەیان هەڵبگرن، لەوانەش دەنگ و لەرزین

ئەم تیۆرییە لەسەر بنەمای ئەو تاقیکردنەوانە دامەزراوە کە زانای ژاپۆنی ماسارو ئیمۆتۆ ئەنجامی داوە، کە بانگەشەی ئەوەی کردووە کە پێکهاتەی گەردیلەی ئاو دەتوانێت کاریگەریی وشە و بیرکردنەوە و هەستەکان هەبێت. ئیمۆتۆ تاقیکردنەوەکانی ئەنجامدا کە ئاوی بەر وشە و هەستی جیاواز کەوت، پاشان ئاوەکەی بەستوو و وێنەی ئەو کریستاڵانەی گرت کە دروست بوون. ئەو بانگەشەی ئەوە دەکات کە ئەو ئاوەی بەر وشەی ئەرێنی بووە، وەک "خۆشەویستی" یان "سوپاسگوزاری"، کریستاڵێکی ڕێکوپێک و هاوسەنگ دروست دەکات، لە کاتێکدا ئاو کە بەر وشەی نەرێنی بووە، وەک "ڕق" یان "توڕەیی"، کریستاڵە ناڕێک و ناهاوسەنگەکان دروست دەکات

بەڵام ئەم تیۆرە لەلایەن کۆمەڵگەی زانستییەوە ڕەخنەی زۆری لێ گیراوە. زۆرێک لە توێژینەوەکان لە هەوڵێکدا بۆ دووبارەکردنەوەی دۆزینەوەکانی ئیمۆتۆ ئەنجامدراون، بەڵام نەیانتوانیوە بەڵگە بۆ یادەوەری دەنگی ئاو بدۆزنەوە. ڕەخنەگران ئاماژەیان بەوە کردووە کە تاقیکردنەوەکانی ئیمۆتۆ کۆنترۆڵیان نەبووە و تووشی پێشنیار و لایەنگری ئەزموونی بوون

بە کورتی تیۆری یادەوەری دەنگی ئاو جێگەی مشتومڕە و لەلایەن کۆمەڵگەی زانستییەوە بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە نەسەلمێنراوە. هەرچەندە پێکهاتەی مۆلیکولی ئاو سەرنجڕاکێشە و ڕۆڵی لە زۆرێک لە کارلێکە کیمیاییەکاندا زۆر گرنگە، بەڵام لە ئێستادا هیچ بەڵگەیەکی تۆکمە نییە کە ئاو بتوانێت زانیاری یان وزەکان لە شێوەی بیرەوەریدا هەڵبگرێت

نوسینی عەلی چنکار